Του Γεράσιμου Ξύδα
Η πρόσφατη και τελευταία έκδοση του Android Jelly Bean 4.2 περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και αρκετά νέα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την προσβασιμότητα των συσκευών. Αυτά είναι:
- Η δυνατότητα μεγέθυνσης οθόνης
- Η συντόμευση εκκίνησης του TalkBack χωρίς την επίβλεψη βλέποντα
- Το Μενού Καθολικού Περιβάλλοντος
- Το Μενού Συνεχούς Ανάγνωσης
Μεγέθυνση Οθόνης
Στο Android 4.2 εμφανίζεται για πρώτη φορά η επιλογή "Κινήσεις Μεγέθυνσης" στο μενού της Προσβασιμότητας. Με την ενεργοποίηση αυτής της επιλογής, ο χρήστης έχει πλέον τη δυνατότητα να μεγεθύνει κατά βούληση οποιοδήποτε σημείο της οθόνης σε οποιαδήποτε εφαρμογή, χρησιμοποιώντας το τριπλό χτύπημα (triple tap): χτυπώντας τρεις φορές με το δάκτυλο η συσκευή τίθεται σε λειτουργία μεγέθυνσης. Επίσης με τριπλό χτύπημα, απενεργοποιείται η λειτουργία μεγέθυνσης. Στη λειτουργία μεγέθυνσης μπορούμε χρησιμοποιώντας δύο δάκτυλα να μετακινήσουμε το σημείο εστίασης της μεγέθυνσης. Για να αυξήσουμε ή να μειώσουμε τη μεγέθυνση χρησιμοποιούμε την κλασσική χειρονομία με τα δύο δάκτυλα: τα απομακρύνουμε για να την αυξήσουμε και τα φέρνουμε κοντά για να την μειώσουμε.
Μία ενδιαφέρουσα χειρονομία είναι αυτή της προσωρινής μεγέθυνσης. Χτυπώντας τρεις φορές την οθόνη και κρατώντας πατημένο το δάκτυλο στο τελευταίο χτύπημα, η συσκευή τίθεται σε προσωρινή κατάσταση μεγέθυνσης, η οποία διαρκεί όση ώρα το δάκτυλο είναι σε επαφή με την οθόνη. Στο διάστημα αυτό, ο χρήστης μπορεί να κάνει ότι και στη μόνιμη μεγέθυνση.
Συντόμευση εκκίνησης του TalkBack χωρίς την επίβλεψη βλέποντα
Επιτέλους οι τυφλοί χρήστες μπορούν να ενεργοποιήσουν το TalkBack χωρίς τη συνδρομή κάποιου βλέποντα. Στο Android 4.2 υπάρχει μία νέα χειρονομία που ενεργοποιεί το TalkBack, σε οποιαδήποτε κατάσταση και αν βρίσκεται η συσκευή, και το σημαντικότερο, χωρίς να απαιτείται βοήθεια. Αυτό επιτυγχάνεται πατώντας και κρατώντας το κουμπί ενεργοποίησης της συσκευής (power button) και κατόπιν αγγίζοντας παρατεταμένα την οθόνη με τα δύο δάκτυλα για λίγα δευτερόλεπτα. Κρατάμε τα δάκτυλα μας στην οθόνη μέχρι να ακουστεί πρώτα ένας ήχος και λίγο μετά η φωνή του συνθέτη που αναγγείλει την ενεργοποίηση του TalkBack. Αν απομακρύνουμε τα δάκτυλα νωρίτερα από την αναγγελία, η διαδικασία ενεργοποίησης ακυρώνεται. Ωστόσο, η ίδια χειρονομία δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απενεργοποίηση του TalkBack.
Μενού Καθολικού Περιβάλλοντος
Το Μενού Καθολικού Περιβάλλοντος είναι ένα πολυχρηστικό μενού με αρκετά ενδιαφέρουσες λειτουργίες. Αυτές είναι:
- η επανάληψη της τελευταίας εκφώνησης
- ο συλλαβισμός της τελευταίας εκφώνησης
- η παύση του TalkBack (όχι απενεργοποίηση)
- η πρόσβαση στο μενού ρυθμίσεων του TalkBack.
Κάνουμε καταρχήν την αντίστοιχη χειρονομία (εξ' ορισμού σέρνουμε το δάκτυλο κάτω και δεξιά), και στη συνέχεια πατάμε παρατεταμένα με το δάκτυλο μας. Η οθόνη έχει πλέον τέσσερα σημεία επιλογής:
- Σέρνοντας το δάκτυλο ελαφρά επάνω από το σημείο που πατήσαμε, επαναλαμβάνεται η τελευταία εκφώνηση.
- Σέρνοντας το δάκτυλο ελαφρά κάτω από το σημείο που πατήσαμε, συλλαβίζεται η τελευταία εκφώνηση.
- Πάνω αριστερά στην οθόνη υπάρχει πάντα η επιλογή "παύση σχολίων". Αυτή η επιλογή αναστέλλει τη λειτουργία του TalkBack, δηλαδή απενεργοποιείται η φωνή καθώς και η εξερεύνηση με άγγιγμα. Η ενεργοποίηση ξανά του TalkBack μπορεί να γίνει είτε από το πλαίσιο σκίασης είτε επιστρέφοντας στην οθόνη κλειδώματος.
- Πάνω δεξιά στην οθόνη υπάρχει πάντα η επιλογή "ρυθμίσεις TalkBack" που μας μεταφέρει στο σχετικό μενού.
Μενού Συνεχούς Ανάγνωσης
Το Μενού Συνεχούς Ανάγνωσης επιτρέπει τη συνεχή ανάγνωση των στοιχείων της οθόνης, δηλαδή δεν απαιτεί από τον χρήστη να κάνει χειρονομίες για να μεταβαίνει από στοιχείο σε στοιχείο. Οι επιλογές που παρέχει η συγκεκριμένη λειτουργία είναι η ανάγνωση όλων από την αρχή, ανάγνωση όλων από το επόμενο στοιχείο και η επανάληψη του τρέχοντος στοιχείου. Όπως και με το Μενού Καθολικού Περιβάλλοντος, έτσι και εδώ πρέπει πρώτα να κάνουμε την αντίστοιχη χειρονομία που έχουμε αναθέσει στη συντόμευση (εξ' ορισμού σέρνουμε το δάκτυλο επάνω και δεξιά) και στη συνέχεια να πατήσουμε παρατεταμένα σε ένα σημείο της οθόνης. Αμέσως εμφανίζονται οι 3 επιλογές σε έναν κύκλο γύρω από το δάκτυλο μας, όπου η κάθε μία επιλογή καταλαμβάνει το ένα τρίτο της περιφέρειας του κύκλου. Εξερευνώντας με το δάκτυλο μπορούμε να επιλέξουμε την επιθυμητή λειτουργία.
Γεράσιμος Ξύδας